Gdy sprawność funkcjonalna starszej osoby pogarsza się i potrzebny jest ktoś, kto będzie się nią opiekował, rodzina pilnie zaczyna szukać rozwiązań. Rozpytuje znajomych o opiekunki. Wertuje w internecie oferty prywatnych domów opieki. Sprawdza warunki i czas oczekiwania na przyjęcie do DPS.
Dyskusjom nie ma końca. „Ten ośrodek jest dobry, ale drogi. Trzeba szukać coś tańszego”, „Na DPS nie ma szans. Za długo trzeba czekać”, „W domu, w którym wczoraj byłam zapachy były tak straszne, że nie da się tego opowiedzieć”, „Na tę opiekunkę nie możemy liczyć”.
Dyskutują wszyscy w rodzinie z wyjątkiem seniora, którego sprawa dotyczy. Bo przecież sam nie podejmie decyzji – ma demencję, jest niedołężny, jest niesamodzielny…
Najbliżsi, najczęściej dzieci lub wnuki, chcą podjąć jak najlepszą decyzję. Jeżeli to ma być dom opieki, chcą wybrać najlepszy. Takie też jest oczekiwanie otoczenia.
Bardzo często nie wiedzą, że decyzja o przeniesieniu do domu opieki nie należy do nich, a do starszej osoby.
To senior, a nie jego bliscy, decyduje o umieszczeniu w DPS lub w prywatnym domu opieki.
Starsza osoba musi wyrazić zgodę na pobyt w DPS lub w prywatnym domu opieki i podpisać dokument potwierdzający tę zgodę. Nikt z rodziny nie może wyrazić zgody za starszą osobę, jeżeli nie jest ubezwłasnowolniona i nie ma przedstawiciela ustawowego.
Wynika to jednoznacznie z przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz Ustawy o pomocy społecznej.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art. 38. 1. Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej.
2. Przyjęcie do domu pomocy społecznej osoby, o której mowa w ust. 1, bez jej zgody a za zgodą jej przedstawiciela ustawowego wymaga orzeczenia sądu opiekuńczego o przyjęciu do domu pomocy społecznej.
Art. 39. 1. Jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
3. Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.
Art. 54. 2. Osobę, o której mowa w ust. 1, kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, z zastrzeżeniem ust. 2a, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.
A jeśli starsza osoba musi być umieszczona w placówce opieki, a nie jest w stanie samodzielnie wyrazić zgody na pobyt?
Niestety, na ten moment nie ma dobrych, prostych i szybkich rozwiązań. Od lat toczy się w Polsce dyskusja o koniecznej zmianie prawa i wprowadzeniu systemu wspieranego podejmowania decyzji. Na razie takiego rozwiązania nie ma.
Aby bliscy mogli zdecydować za starszą osobę o jej pobycie w placówce opiekuńczej, musi być ona ubezwłasnowolniona.
O ubezwłasnowolnieniu przygotuję oddzielny artykuł, teraz tylko krótka informacja.
Proces ubezwłasnowolnienia i wyznaczenia opiekuna prawnego trwa ok. 6 miesięcy, nawet do roku. Dla rodziny organizującej opiekę dla seniora to bardzo długi czas. Decyzję podejmuje sąd po przeprowadzeniu podstępowania, ale starość i niedołęstwo nie stanowią podstawy do ubezwłasnowolnienia.
Jeżeli starsza osoba ma zdolność do czynności prawnych, a jednocześnie nie jest w stanie samodzielnie podjąć decyzji o pobycie w placówce opiekuńczej, w której powinna być pilnie umieszczona, to bliscy muszą uzyskać zgodę sądu opiekuńczego.
Sądem opiekuńczym jest wydział rodzinny i nieletnich sądu rejonowego, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania starszej osoby.
Aby przyspieszyć uzyskanie zgody na pobyt w DPS lub prywatnym domu opieki należy poprosić o pomoc Ośrodek Pomocy Społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania starszej osoby, lub prokuratora. OPS i prokurator, mogą wszcząć postępowanie z urzędu i wystąpić do sądu opiekuńczego o wydanie orzeczenia zezwalającego na umieszczenie starszej osoby w ośrodku opieki.
Nie należy się wahać w poproszeniu o pomoc OPS, jeśli jest jakiekolwiek zagrożenie dla życia i zdrowia starszej osoby, ale też osób z jej otoczenia – rodziny, opiekunów, sąsiadów.
Ubezwłasnowolnienie – to jasne.
Natomiast nie znajduję w przepisach prawa podstawy prawnej do wydania przez sąd rejonowy zgody na umieszczenie danej osoby w domu opieki. Uprzejmie proszę o wskazanie odpowiednich przepisów. Z góry dziękuję.
Sąd opiekuńczy wyda zgodę na umieszczenie starszej osoby w ośrodku opieki, jeżeli nie będzie mogła ona egzystować samodzielnie a nie będzie można zapewnić jej opieki. Podstawą decyzji będą przepisy Ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, artykuły z działu III – Opieka i kuratela.
Art. 145.§ 2. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.
Art. 183. § 1. Dla osoby niepełnosprawnej ustanawia się kuratora, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiązków i uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy.
Proszę przejrzeć artykuły działu III.
Dzien dobry jestem osoba bezstronną i ta sprawa mnie nie dotyczy tylko chce pomuc starszej pani w wieku 89 lat by była inaczej traktowana a mianowicie cały majątek zapisała swojemu synowi bo powiedział ze wszystko albo nic syn jest pełnoletni i zonaty zona nawet rechabilitantka mają trujke dzieci nikt sie nie przyczynia z nich solidarnie do pomocy tej starszej osoby syn najlepiej chce by mame oddac do domu opieki juz nieraz dawał jej do podpisu papier ale ta sie nie godzi a wspomne ze przy zapisie ta 89 letnia kobieta nie zaznaczyła sobie ze zapisuje za opieke tylko wypowiedziała sobie opkuj do smierci ale ze ten chce szybciej pozbyc sie jej z pokoju to stara sie ją pozbyc bo ani on ani zona bo nawet ta zona chociaz jest rechabilitantkom nie pomaga starszej pani mam pytanie w jaki sposób by mozna było jej pomuc bo zmusic zabardzo go nie mozna do opieki bo niema zapisu za opieke a chce jeszcze by wszystkie dzieci chociaz nic nie dostały od swojej mamy bracia i córki płaciły by alimenty na nią jak odda ją do opieki jak zaradzic temu czy ta kobieta mogła by nawet cofnąc zapis lub jak by mozna jej pomuc
Witam serdecznie. Co w przypadku gdy osoba starsza podpisze zgode do prywatnego osrodka a za kilka dni zmienia zdanie ze nie chce isc.